1. Có được lập di chúc thừa kế khi đang ở trong bệnh viện hay không?

Tại Điều 630 Bộ luật dân sự năm 2015, các điều kiện để di chúc được coi là hợp pháp khi lập trong bệnh viện được quy định như sau:

- Người lập di chúc phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

+ Minh mẫn và sáng suốt trong khi lập di chúc: Người lập di chúc phải có khả năng hiểu rõ hành vi lập di chúc và ý nghĩa của nó. Họ không được bị ảnh hưởng bởi lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép từ bất kỳ ai.

+ Nội dung di chúc không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội: Nội dung di chúc không được chứa các hành vi vi phạm quy định của pháp luật, ví dụ như vi phạm quyền thừa kế bắt buộc hoặc vi phạm quy định về quyền sở hữu của người khác. Nó cũng không được trái đạo đức xã hội và phải tuân theo các quy định của pháp luật.

- Đối với người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi: Di chúc phải được lập thành văn bản và được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc. Điều này đảm bảo rằng người trẻ tuổi có sự hướng dẫn và sự đồng thuận từ người có trách nhiệm pháp lý trước khi lập di chúc.

- Đối với người bị hạn chế về thể chất hoặc không biết chữ: Di chúc phải được lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực. Điều này đảm bảo rằng di chúc của những người khó khăn về thể chất hoặc không biết chữ được chứng thực và có tính xác thực cao để tránh các tranh chấp và tranh cãi về tính hợp pháp của di chúc.

- Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực: Di chúc bằng văn bản không có công chứng hoặc chứng thực chỉ được coi là hợp pháp nếu đáp ứng đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 của Điều này. Điều kiện này đảm bảo rằng di chúc bằng văn bản không công chứng hoặc chứng thực vẫn có giá trị pháp lý nếu các yếu tố khác của di chúc đáp ứng các điều kiện hợp pháp.

- Di chúc miệng: Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người lập di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng. Ngay sau khi người lập di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng phải ghi chép lại và cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày người lập di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng. Quy định này đảm bảo rằng di chúc miệng có tính xác thực và có giá trị pháp lý.

Với việc đáp ứng đầy đủ các điều kiện nêu trên và tuân thủ quy định pháp luật về di chúc, di chúc được lập trong bệnh viện được coi là hợp pháp và có hiệu lực. Người có quyền lợi liên quan có thể lập di chúc thừa kế trong bệnh viện nếu đáp ứng các điều kiện và quy định về di chúc hợp pháp. Bệnh viện là một môi trường nơi người có tài sản có thể đặt trong tình trạng sức khỏe yếu, và nhu cầu lập di chúc có thể phát sinh trong thời gian đó. Và khi lập di chúc trong bệnh viện, quan trọng là đảm bảo rằng người lập di chúc đáp ứng được các điều kiện sau đây:

- Người lập di chúc trong bệnh viện cần có ý thức rõ ràng về nội dung di chúc và khả năng hiểu được hành vi của mình. Họ không bị ảnh hưởng bởi lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép.

- Nội dung di chúc không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội. Di chúc không được chứa các hành vi vi phạm quy định của pháp luật, như vi phạm quyền thừa kế bắt buộc hoặc vi phạm quy định về quyền sở hữu của người khác.

- Di chúc cần được lập thành văn bản và tuân theo quy định về công chứng, chứng thực, hoặc ghi chép và ký tên của các bên liên quan.

2. Điều kiện để di chúc thừa kế được lập trong bệnh viện hợp pháp

Di chúc được lập trong bệnh viện có giá trị pháp luật theo quy định tại Điều 638 Bộ luật dân sự 2015. Cụ thể, điều này áp dụng trong những trường hợp sau:

- Di chúc của quân nhân tại ngũ: Di chúc được công nhận nếu có xác nhận từ thủ trưởng đơn vị từ cấp đại đội trở lên, trừ trường hợp quân nhân không thể yêu cầu công chứng hoặc chứng thực.

- Di chúc của người đang đi trên tàu biển, máy bay: Di chúc được công nhận nếu có xác nhận từ người chỉ huy phương tiện đó.

- Di chúc của người đang điều trị tại bệnh viện, cơ sở chữa bệnh, điều dưỡng khác: Di chúc được công nhận nếu có xác nhận từ người phụ trách bệnh viện, cơ sở đó.

- Di chúc của người đang làm công việc khảo sát, thăm dò, nghiên cứu ở vùng rừng núi, hải đảo: Di chúc được công nhận nếu có xác nhận từ người phụ trách đơn vị.

- Di chúc của công dân Việt Nam đang ở nước ngoài: Di chúc được công nhận nếu có chứng nhận từ cơ quan lãnh sự hoặc đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước đó.

- Di chúc của người đang bị tạm giam, tạm giữ, đang chấp hành hình phạt tù, người đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh: Di chúc được công nhận nếu có xác nhận từ người phụ trách cơ sở đó.

Các trường hợp như người đang điều trị trong bệnh viện, quân nhân tại ngũ, người đi trên tàu biển, máy bay, và nhiều trường hợp khác có thể lập di chúc và được công nhận khi có xác nhận từ người phụ trách đơn vị tương ứng. Tuy nhiên, để đảm bảo tính hợp lệ và hiệu lực của di chúc, quan trọng là có sự tham gia và xác nhận từ người phụ trách bệnh viện hoặc đơn vị có liên quan. 

3. Di chúc thừa kế được lập trong  bệnh viện có hiệu lực khi  nào?

Trong trường hợp di chúc được lập trong bệnh viện, hiệu lực của di chúc sẽ phụ thuộc vào các quy định tại Điều 643 Bộ luật dân sự năm 2015. Hiệu lực của di chúc được xác định như sau:

- Di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế, tức thời điểm người có tài sản chết.

- Di chúc sẽ không có hiệu lực toàn bộ hoặc một phần trong các trường hợp sau:

+ Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc.

+ Cơ quan hoặc tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. Trong trường hợp này, chỉ phần di chúc liên quan đến cá nhân, cơ quan, tổ chức đó sẽ không có hiệu lực.

- Di chúc sẽ không có hiệu lực nếu di sản để lại cho người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. Nếu di sản chỉ còn một phần để lại cho người thừa kế, phần di chúc liên quan đến phần di sản còn lại vẫn có hiệu lực.

- Nếu di chúc có một phần không hợp pháp nhưng không ảnh hưởng đến hiệu lực của các phần còn lại, chỉ phần đó sẽ không có hiệu lực.

- Trong trường hợp một người để lại nhiều bản di chúc đối với cùng một tài sản, chỉ bản di chúc cuối cùng sẽ có hiệu lực.

=> Di chúc sẽ có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế, tức thời điểm người có tài sản chết. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu lực của di chúc, cần tuân thủ các quy định và điều kiện được quy định trong Bộ luật dân sự. Trong trường hợp di chúc không có hiệu lực toàn bộ hoặc một phần, điều này xảy ra khi người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, hoặc cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. Ngoài ra, di chúc cũng không có hiệu lực nếu di sản để lại cho người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. Tuy nhiên, nếu di sản chỉ còn lại một phần, phần di chúc về phần di sản còn lại vẫn có hiệu lực. Nếu di chúc có phần không hợp pháp nhưng không ảnh hưởng đến hiệu lực của các phần còn lại, chỉ phần đó không có hiệu lực. Trong trường hợp một người để lại nhiều bản di chúc đối với một tài sản, chỉ bản di chúc sau cùng mới có hiệu lực. Do đó, để đảm bảo hiệu lực của di chúc được lập trong bệnh viện, cần chú ý tuân thủ các quy định pháp luật, đảm bảo xác nhận của người phụ trách bệnh viện và thời điểm mở thừa kế.

VĂN PHÒNG LUẬT SƯ GIA ĐÌNH

Đc 1: 402A Nguyễn Văn Luông, Phường 12, Quận 6, TP.HCM

Đc 2: 64 Võ Thị Sáu, Phường Tân Định, Quận 1,TP.HCM

Chi nhánh tại Biên Hòa: 5/1 Nguyễn Du, Quang Vinh,Biên Hoà, Đồng Nai.

-Luật Sư Trần Minh Hùng-Trưởng văn phòng

Tel: 0972238006 (zalo-viber) 028.38779958

Email: vanphongluatsugiadinh@gmail.com 

Web: http://www.luatsugiadinh.net.vn

*Để thuận tiện cho quý khách khi muốn gặp trao đổi trực tiếp với luật sư, quý khách vui lòng liên hệ trước khi đến văn phòng. 

Trân trọng cảm ơn!