1. Con được hưởng di sản của ông bà ngoại khi
mẹ đã chết
Ông bà ngoại của tôi
có 3 người con trai và 3 người con gái. Trong đó có 1 người con gái đã cho
người khác nuôi từ nhỏ. Ông bà ngoại tôi mất có để lại căn nhà nhưng không để
lại di chúc. Hai người cậu và mẹ của tôi đều mất sau ông bà ngoại. Nay người
cậu còn sống muốn bán căn nhà đó. Xin hỏi em có được hưởng thừa kế không. Xin
cảm ơn.
Luât sư Gia Đình trả
lời:
• Khi ông bà ngoại bạn
mất, không để lại di chúc thì di sản do ông bà để lại được chia cho những người
thừa kế theo pháp luật, xác định theo Điều 676 Bộ luật dân sự:
+ Hàng thừa kế thứ
nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của
người chết;
+ Hàng thừa kế thứ hai
gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của
người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông
ngoại, bà ngoại;
+ Hàng thừa kế thứ ba
gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì
ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú
ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ
nội, cụ ngoại.
Theo quy định trên,
những người được hưởng di sản do ông bà nội bạn để lại gồm tất cả sáu người con
của ông bà, trong đó bao gồm cả người con đã cho người khác nuôi và ba người
con đã chết sau ông bà.
(Việc xác định người
thừa kế được căn cứ vào thời điểm mở thừa kế. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm
người có tài sản chết, tức là thời điểm ông bà ngoại bạn chết. Tại thời điểm mở
thừa kế của ông bà ngoại bạn, mẹ và hai người cậu của bạn vẫn còn sống nên theo
Điều 635 Bộ luật dân sự, ba người đó đương nhiên có quyền được hưởng di sản do
ông bà để lại).
Hiện nay, khi gia đình
bạn tiến hành phân chia di sản do ông bà ngoại để lại, mẹ và hai cậu của bạn đã
chết nên không thể tiến hành thủ tục này. Phần di sản mà ba người được hưởng
khi còn sống sẽ được chia cho những người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp
luật của ba người. Những người thừa kế này sẽ cùng với các thừa kế của ông bà
ngoại tiến hành thủ tục phân chia di sản thừa kế do ông bà ngoại bạn để lại.
Đối với phần di sản mà
mẹ bạn được hưởng từ ông bà ngoại bạn để lại cũng như vậy, sẽ được chia cho
những người thừa kế của mẹ bạn. Bạn với tư cách là con sẽ là một trong những
người được hưởng thừa kế theo pháp luật của mẹ bạn và có quyền hưởng thay phần
di sản mà mẹ bạn được hưởng từ ông bà ngoại khi còn sống.
2. Cháu ngoại có được chia tài sản khi ông bà
không có di chúc?
Điểm a) Khoản 1 Điều
650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về những trường hợp thừa kế theo pháp luật như
sau: 1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây: a) Không
có di chúc;
Điều 651 Bộ luật Dân
sự 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
1. Những người thừa kế
theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ
nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của
người chết;
b) Hàng thừa kế thứ
hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của
người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông
ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba
gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì
ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú
ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ
nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế
cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng
thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã
chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối
nhận di sản.
Bên cạnh đó, Điều 652
Bộ luật dân sự 2015 quy định về thừa kế thế vị như sau: Trường hợp con của
người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản
thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn
sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản
thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn
sống.
Do mẹ bà đã mất trước
bà ngoại bà nên bà được hưởng thừa kế thế vị phần di sản được chia theo hàng
thừa kế thứ nhất của mẹ bà. Bà và người cậu được hưởng 2 phần di sản bằng nhau
là giá trị của ½ di sản bà ngoại bà để lại.
3. Cháu có được thừa kế di sản của cậu ruột
không?
Thứ nhất, về vấn đề
lập di chúc
Theo quy định tại Điều
625 Bộ luật dân sự 2015 về người lập di chúc:
Điều 625. Người lập di
chúc
1. Người thành niên có
đủ điều kiện theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 630 của Bộ luật này có quyền
lập di chúc để định đoạt tài sản của mình.
2. Người từ đủ mười
lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc
người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
Di chúc được coi là
hợp pháp phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Người lập di chúc
minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng
ép;
- Nội dung di chúc
không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của
pháp luật.
Căn cứ vào những thông
tin bạn cung cấp thì cậu của bạn không được minh mẫn, không nhận thức và làm
chủ hành vi của mình; thì không đáp ứng các điều kiện để lập di chúc phù hợp
với quy định của pháp luật. Do đó cậu của bạn không đáp ứng được điều kiện để
lập di chúc.
Thứ hai, về vấn đề
chia thừa kế theo pháp luật
Căn cứ theo quy định
tại Bộ luật dân sự 2015 thì khi người để lại di sản chết không có di chúc, thì
di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật. Khi cậu bạn mất đi, thì di sản thừa
kế của cậu bạn sẽ được chia theo pháp luật, chia theo thứ tự ưu tiên hàng thừa
kế tại Điều 651 Bộ luật dân sự như sau:
“Điều 651. Người thừa
kế theo pháp luật
1. Những người thừa kế
theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ
nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của
người chết;
b) Hàng thừa kế thứ
hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của
người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông
ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba
gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì
ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú
ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ
nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế
cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng
thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã
chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối
nhận di sản.”.
Như vậy, thứ tự ưu tiên
sẽ lần lượt, nếu những người ở hàng thừa kế thứ nhất không còn, thì mẹ bạn và
dì bạn được hưởng di sản thừa kế theo hàng thừa kế thứ hai. Trường hợp nếu mẹ
bạn và dì bạn từ chối nhận di sản thì các cháu ruột mới được hưởng di sản thừa
kế của cậu bạn. Và về nguyên tắc chia thừa kế theo pháp luật thì di sản thừa kế
sẽ được chia đều cho những người đồng thừa kế.
Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia
tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi
là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên
viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm,
kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm
và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý-
cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư
bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là
nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư
luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư
thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề,
chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh
hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật
sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp
được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem
lại công bằng cho xã hội.
Luật
sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư
Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền
thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật
trên các Kênh truyền hình uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM
(HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long,
Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam,
Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát
thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi
trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an
nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học
luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường
ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học
uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật
sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng
trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng
Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu
giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa
Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự,
kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại
niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công
lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi
cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước
rất lâu năm.
Trân trọng
cảm ơn!.
|