1. Con có quyền thừa kế mảnh đất tái định cư hay không ?
Thưa luật sư! Mẹ tôi
có mảnh đất bị nhà nước thu hồi để xây dựng trụ sở làm việc có quyết định thu
hồi tháng 9/2007. Mẹ bị bệnh chết vào tháng 3/2008. Do có tranh chấp nên chưa
nhận tiền bồi thường và tái định cư, bị tạm giữ tại cơ quan UBND huyện chờ kết
quả xét xử.
Đến năm 2015, Tòa án
xét xử, kết quả tôi là người có toàn quyền thừa kế và đã nhận tiền bồi thường
nhưng chưa được cấp lô đất theo như các hộ xung quanh. UBND huyện thay đổi ý
kiến là người chết không cấp đất, không cấp cho người thừa kế. Vậy tôi có được
quyền yêu cầu giao lô đất tái định cư không và thủ tục như thế nào nếu có?
Mong luật sư tư vấn
giúp.Tôi xin cám ơn Luật sư đã quan tâm, chia sẻ thông tin.
Luật sư Gia Đình trả
lời:
Điều 82 Luật đất đai
số 45/2013/QH13 của Quốc hội quy định về các trường hợp Nhà nước thu hồi đất
không được bồi thường về đất như sau:
"Điều 82. Trường
hợp Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường về đất
Nhà nước thu hồi đất
không bồi thường về đất trong các trường hợp sau đây:
1. Các trường hợp quy
định tại khoản 1 Điều 76 của Luật này;
2. Đất được Nhà nước
giao để quản lý;
3. Đất thu hồi trong
các trường hợp quy định tại Điều 64 và các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 65
của Luật này;
4. Trường hợp không đủ
điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản
khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này, trừ trường hợp quy định tại
khoản 2 Điều 77 của Luật này."
Điểm a, b, c khoản 1
Điều 65 Luật đất đai 2013:
"Điều 65. Thu hồi
đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy
cơ đe dọa tính mạng con người
1. Các trường hợp thu
hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có
nguy cơ đe dọa tính mạng con người bao gồm:
a) Tổ chức được Nhà
nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, được Nhà nước giao đất có thu tiền sử
dụng đất mà tiền sử dụng đất có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước bị giải thể,
phá sản, chuyển đi nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất; người sử dụng
đất thuê của Nhà nước trả tiền thuê đất hàng năm bị giải thể, phá sản, chuyển
đi nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất;
b) Cá nhân sử dụng đất
chết mà không có người thừa kế;
c) Người sử dụng đất
tự nguyện trả lại đất;
d) Đất được Nhà nước
giao, cho thuê có thời hạn nhưng không được gia hạn;"
Như vậy, theo quy định
ở trên, trường hợp của bạn chỉ không được đền bù thu hồi đất khi mẹ bạn mất mà
không có người thừa kế. Ở đây mẹ bạn vẫn có người thừa kế theo pháp luật là
bạn, nên bạn sẽ có quyền thừa kế đối với phần bồi thường mà mẹ bạn được hưởng
khi Nhà nước thu hồi đất. Về nguyên tắc bồi thường được quy định tại Điều 74
Luật đất đai 2013như sau:
"Điều 74. Nguyên
tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất
1. Người sử dụng đất
khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều
75 của Luật này thì được bồi thường.
2. Việc bồi thường
được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu
hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất
cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời
điểm quyết định thu hồi đất.
3. Việc bồi thường khi
Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai,
kịp thời và đúng quy định của pháp luật."
Trong trường hợp này
sẽ căn cứ vào quỹ đất của địa phương. Trường hợp có đất thì sẽ bồi thường bằng
đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi. Trường hợp quỹ đất của
địa phương không đủ để bồi thường thì sẽ tiến hành bồi thường bằng tiền. Như
vậy, có 2 hình thức đó là bồi thường bằng tiền hoặc bằng bồi thường bằng đất.
Trong trường hợp bạn đã nhận tiền bồi thường thì sẽ không được bồi thường bằng
đất nữa.
2. Thứ tự ưu tiên thanh toán khi phân chia di
sản?
Câu hỏi: Chào luật sư,
tôi có 3 người chị và 1 người anh ruột, ông bà nội tôi thì đã mất.
Nay 1 người chị của cha tôi (tôi gọi bằng cô 5) vừa mất vì bệnh ung
thư, cô năm cũng không có chồng con.
Khi ngã bệnh cô có
nhờ cha mẹ tôi chăm sóc, và có nói ai chăm sóc cô thì sau này sẽ ở 1
trong 2 căn nhà của cô để thờ cúng ông bà nội và cô, giờ cô mất nhưng
không ai tìm được giấy tờ tùy thân, hộ khẩu, đất đai hay di chúc của
cô, cha mẹ tôi thì vẫn ở nhà cô thờ cúng chờ xã tang cô đến hết 100
ngày, giờ qua 100 ngày, anh chị của cha tôi muốn chia tài sản của cô
tôi gồm 2 căn nhà. Vậy cha tôi có thể làm gì nếu muốn giữ lại 1 căn
nhà hay quyền lợi gì cho mình?
Xin nói thêm cha tôi
là con út trong gia đình vẫn chưa có nhà cửa trong khi anh chị của cha
tôi đều khá và đã có nhà cửa.
Luật sư Gia Đình trả
lời:
Cảm ơn bạn đã gửi câu
hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:
Thứ nhất, về việc phân
chia di sản thừa kế:
Do khi chết cô bạn
không để lại di chúc (thỏa thuận miệng không được coi là di chúc vì không được
lập thành văn bản và không có người làm chứng) nên di sản của cô sẽ được chia
theo quy định tại điều 651 Bộ luật dân sự 2015 về thừa kế theo pháp luật:
“1. Những người thừa
kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ
nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của
người chết;
b) Hàng thừa kế thứ
hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của
người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông
ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba
gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì
ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú
ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ
nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế
cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng
thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã
chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối
nhận di sản.”
Do cô không còn những
người thừa kế hàng thứ nhất nên di sản thừa kế của cô sẽ được những người hàng
thừa kế thứ 2 thừa hưởng là ông, bà, anh, chị, em ruột của người để lại di sản
thừa kế bao gồm có bố mẹ bạn và những người anh em còn lại.
Thứ hai, về thứ tự ưu
tiên thanh toán di sản thừa kế
Theo quy định tại điều
658 Bộ luật dân sự 2015 thì:
“Các nghĩa vụ tài sản
và các khoản chi phí liên quan đến thừa kế được thanh toán theo thứ tự sau đây:
1. Chi phí hợp lý theo
tập quán cho việc mai táng.
2. Tiền cấp dưỡng còn
thiếu.
3. Chi phí cho việc
bảo quản di sản.
4. Tiền trợ cấp cho
người sống nương nhờ.
5. Tiền công lao động.
6. Tiền bồi thường
thiệt hại.
7. Thuế và các khoản
phải nộp khác vào ngân sách nhà nước.
8. Các khoản nợ khác
đối với cá nhân, pháp nhân.
9. Tiền phạt.
10. Các chi phí khác.”
Theo đó, khoản tiền mà
bố mẹ bạn đã bỏ ra để nuôi dưỡng cô bạn (người để lại di sản thừa kế) không
phải là khoản chi phí được ưu tiên thanh toán được quy định cụ thể theo quy
định trên. Tuy nhiên, nếu tranh chấp được giải quyết tại Tòa án thì khoản tiền
này cũng có thể được xem xét để hoàn trả lại cho gia đình bạn 1 phần và khi đó
khoản tiền này được coi là chi phí khác quy định tại khoản 10 điều 658 quy định
trên.
Luật sư Trần Minh Hùng chuyên gia
tư vấn luật trên kênh HTV, VTV, THVL1, ANTV, SCTV1...
Chúng tôi
là hãng luật tổng hợp nhiều đội ngũ luật sư giỏi, luật gia, thạc sỹ, chuyên
viên, cộng tác viên có trình độ cao, năng lực chuyên môn cao, có kinh nghiệm,
kiến thức hiểu biết rộng, kỹ năng tư vấn chuyên nghiệp, đặc biệt có trách nhiệm
và đạo đức trong nghề nghiệp. Chúng tôi quan niệm Luật sư là nghề cao quý-
cao quý vì nghề luật sư là nghề tìm công bằng và công lý cho xã hội. Luật sư
bảo vệ cho những nạn nhân, tội phạm, và những người bị oan sai. Nghề luật sư là
nghề rất nguy hiểm và khó khăn dù bào chữa, bảo vệ cho bất kỳ ai thì luật sư
luôn gặp nguy hiểm vì sự thù hằn của bên đối lập. Do vậy để làm được luật sư
thì phải có tâm, có đạo đức, có tài năng và phải đam mê nghề nghiệp, yêu nghề,
chấp nhận có khăn, hy sinh và chấp nhận nguy hiểm. Nếu sợ nguy hiểm, sợ ảnh
hưởng đến công việc, cuộc sống của mình và gia đình thì rất khó hành nghề luật
sư đúng nghĩa. Niềm vui của luật sư là khi giải oan được cho thân chủ, giúp
được cho thân chủ, đem lại công bằng, công lý cho thân chủ nhằm góp phần đem
lại công bằng cho xã hội.
Luật
sư Trần Minh Hùng Trưởng văn phòng Luật sư Gia Đình- Luật sư sáng lập luật sư
Gia Đình có nhiều năm kinh nghiệm tranh tụng, tư vấn được rất nhiều hãng truyền
thông tin tưởng với nhiều năm và thường xuyên cố vấn pháp lý, tư vấn pháp luật
trên các Kênh truyền hình uy tín như: Đài Truyền hình TPHCM
(HTV), Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài truyền hình Vĩnh Long,
Truyền hình Công an ANTV, SCTV, THQH, Tư vấn luật trên Đài tiếng nói Việt Nam,
Đài truyền hình cáp VTC, Đài VOV Giao Thông, Đài tiếng nói Việt Nam, Đài phát
thanh Kiên Giang, Truyền hình Quốc Hội, Báo Pháp luật TPHCM, Báo tuổi
trẻ đời sống, Báo đời sống và pháp luật, Báo Dân trí, Báo Vnxpress, Báo công an
nhân dân và các hãng báo chí trên cả nước... là luật sư được Trường Đại học
luật TP.HCM mời làm giám khảo cho nhiều cuộc thi Phiên tòa giả định cấp trường
ĐHL, Cấp Quốc Gia, học thuật với trường Cảnh sát nhân dân, Nhiều trường đại học
uy tín và chuyên gia pháp luật cho các hãng truyền thông uy tín. Là Luật
sư bào chữa, tư vấn cho nhiều vụ án đỉnh điểm, quan trọng nổi tiếng
trên cả nước được báo chí đưa tin, người dân quan tâm như vụ đại án Ngân hàng
Navibank liên quan Huyền Như và Viettinbank, Vụ cướp 35 tỷ Long Thành - Dầu
giây, Chống thi hành công vụ mùa Covid, các vụ Giết Người, Hiếp dâm, Dâm ô, Lừa
Đảo, gây thương tích, tham ô, cố ý làm trái... và các vụ án khác về dân sự,
kinh tế, thừa kế, đất đai, lao động, hành chính, doanh nghiệp.… luôn mang lại
niềm tin cho khách hàng cũng như sự đóng góp tích cực sự công bằng, đi tìm công
lý không biết mệt mỏi cho xã hội của luật sư chúng tôi.
Chúng tôi
cùng tư vấn luật và cố vấn pháp lý cho nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước
rất lâu năm.
Trân trọng
cảm ơn!.
|